Verschillende soorten muizen
Hoewel een muis op het eerste gezicht gewoon een muis lijkt, zijn er wel degelijk verschillen tussen muizensoorten. Er zijn bruine en grijze muizen en muizen die zich alleen in de natuur of vooral in gebouwen ophouden.
De bosmuis Apodemus sylvaticus
De bosmuis behoort tot de familie van de Muridae of de muizen van de Oude Wereld en komt algemeen voor in Vlaanderen. Bosmuizen zijn erg kleine beestjes die tussen de 14 en 35 gram wegen en van kop tot romp maximaal 1 cm groot zijn. Een volwassen bosmuis wordt tussen de 7,5 cm en 10 cm groot. De staart van de muis is ongeveer even langer dan zijn lichaam.
De bosmuis valt op door zijn goudbruine rug en witte buik. Op de grens van de rug en buik van de bosmuis is een oranjebruine scheiding zichtbaar.
Bosmuizen worden relatief groot en hebben een opvallende, spitse snuit en grote uitstaande oren. Ook opvallend zijn de lange start en de grote zwarte ogen van de bosmuis.
Bosmuizen graven en klimmen veel. Dankzij hun lange achterpoten zijn het bovendien uitstekende springers die per keer tot wel 65 cm hoog en 80 cm ver kunnen springen.
Een bosmuis eet groene plantendelen, noten, zaden, insecten en wormen. Zoals de naam al zegt leven bosmuizen bij voorkeur in bosranden met dichte grondbegroeiing of op andere open plekken met veel bomen en struiken. Ondanks zijn naam komt de bosmuis niet alleen in het bos voor. Als er genoeg plaats is om zich te verstoppen, vindt hij ook in parken, tuinen, akkers, graslanden en heide een geschikte woonplaats. In de winter zoekt hij soms de warmte van gebouwen op.Jonge bosmuizen zijn eerder grijs dan bruin. Daardoor worden ze wel eens verward met jonge huismuizen.
De huismuis Mus musculus
De vachtkleur van de huismuis varieert tussen lichtbruin en donkergrijs. Zoals de naam al doet vermoeden is de huismuis een soort muis die men vaak in woningen aantreft. De huismuis heeft en duidelijke kraalogen en is slank gebouwd met een spitse kop en grote oren. Het lichaam is dicht behaard, de staart is vrijwel kaal, lang en dun. De huismuis is aan de rugzijde lichtbruin tot donkergrijs; de buik is lichter. Er bestaan vele kleurvariëteiten. De volwassen muizen zijn ca. 8 cm lang (kop+romp) en wegen ca. 25 gram. De vrouwtjes zijn na 2 maanden geslachtsrijp en produceren in een jaar tijd 8 tot 10 worpen van gemiddeld 6 jongen. Ze leven in familieverband in een eigen leefgebied.
Huismuizen leven vooral in gebouwen, vaak boven plafonds. Ze eten alles maar geven de voorkeur aan graan, peulvruchten en noten. In huizen doen huismuizen zich ook graag tegoed aan alles wat maar eetbaar is, zoals chocola, koekjes en broodbeleg.
Huismuizen zijn voornamelijk's nachts actief. leven vooral in gebouwen, vaak boven plafonds, onder de vloer of tussen opgeslagen artikelen. Ze kunnen door hun snelle voortplanting in korte tijd enorme groepen vormen. ze kunnen met hun uitwerpselen voedsel vervuilen, vernielen allerlei materialen.knaagdieren zijn drager van besmettelijke ziekten.Het overbrengen van ziekten gebeurt door het achterlaten van uitwerpselen, haren, urine en bacteriën. Openingen in muren groter dan 5 mm zijn voldoende om doorheen te komen.
De veldmuis Microtus arvalis
Veldmuizen zijn bruin tot grijsbruin van kleur en hebben een lichtbruine buik. Een veldmuis wordt circa 9,5 cm tot 12 cm groot en is plomp gebouwd. De ogen en oren van de veldmuis zijn in zijn vacht verborgen, waardoor de muis kortharig en glad lijkt. Een pasgeboren veldmuisje is helemaal kaal en bovendien blind.
De veldmuis is een goede graver die graag zijn tijd doorbrengt op droge, zonnige plaatsen. Beschutting is voor een veldmuis belangrijk: vooral ruige en dichtbegroeide omgevingen zijn favoriet, maar veldmuizen brengen ook veel tijd door in ondergrondse, zelfgegraven holen. Veldmuizen eten graangewassen, bollen, aardappelen, kool en wortels. In boomrijke omgevingen eten ze ook boomschors.
Komt voor in een groot deel van West- en Midden-Europa. Veldmuizen bevinden zich overal in de Benelux min of meer algemeen verspreid in de geschikte biotopen, behalve op de Waddeneilanden (wel op Ameland). In België leven ze voornamelijk in de lager gelegen poldergebieden. Ze kunnen plaatselijk zeer talrijk zijn.
De veldmuis wordt vaak als plaagdier beschouwd. Als ze zeer talrijk voorkomen kunnen veldmuizen veel schade veroorzaken, met name door het aanvreten of uithollen van gewassen (andijvie, bieten of wortels van grassen), het aanknagen van fruitboomstammen en bovengrondse gewassen (granen). Ook kunnen ze weilanden vernielen door graven en woelen en bepaalde ziekten overbrengen, zoals modderkoorts.
De huisspitsmuis Crocidura russula
De Huisspitsmuizen hebben een zeer spitse snuit, piepkleine oogjes, een donkergrijze rug en een lichtgrijze buik. De oorschelpen zijn goed zichtbaar en op de staart staan lange haren.
De huisspitsmuis is een alleskunner: de (grijs)bruine muis met zijn opvallend smalle schedel die uitloopt in een puntige neus, is vlug en kan goed zwemmen. Volwassen huisspitsmuizen worden tussen 6 en 9 cm groot. De muizen vallen op door hun sterk glanzende vacht.
Een huisspitsmuis kan herkend worden aan zijn fluitende of tjilpende geluid en verspreidt een sterke muskusgeur. Omdat huisspitsmuizen vooral ’s nachts actief zijn, is hun geluid dan ook het sterkst waarneembaar.
De huisspitsmuis is een algemene verschijning in de Vlaamse tuinen. Ze is verzot op insecten, wormen, slakken en huisjesslakken en is constant op zoek naar een lekkere hap, ook plantaardige materialen behoren tot het voedsel.
Huisspitsmuizen leven vooral in ruig gedekt terrein zoals kreupelhout, struikgewas en bosranden en tuinen. De menselijke bebouwing is vooral in trek: een huisspitsmuis leeft graag daar waar de mens zijn sporen nalaat. Opvallend detail: een huisspitsmuis eet per dag zijn eigen gewicht aan voedsel op.
De huisspitsmuis komt in de winter soms binnenshuis voor. Hier kan ze wel wat schade veroorzaken bij het versnipperen van allerlei materiaal om een nest te bouwen. Ze is voornamelijk ’s nachts actief, maar toch vindt 5-35 % van de activiteit overdag plaats.
Wanneer een moeder huisspitsmuis zich met haar jongen verplaatst, gebeurt dat in de typische karavaanstoet, waarbij een dier zich vastbijt in de staart of in het vel van zijn voorganger.